Het is maandagochtend wanneer we ontwaken op de Doggersbank. De dag ervoor zijn we al duikend richting het noorden gegaan en nu zijn we dan in het meest noordelijke deel van het Nederlandse water. De Doggersbank is een ondiep stuk ten noorden van Nederland, midden tussen Engeland en Denemarken. Door de ondiepte stromen de getijden voornamelijk eromheen in plaats van er overheen. Dit zorgt voor zéér lange, haast verwaarloosbare, kenteringen.
Het is mooi weer en de zon beschijnt het blauwe water waar de Doggersbank bekend om staat. Op de planning staan vandaag twee duiken op het wrak de Jeanette Kristina. Dit is een Deens visserschip van zo’n 20 meter dat door brand gezonken is. Op een diepte van 30 meter heeft de Jeanette Kristina haar eeuwige haven gevonden met al haar netten nog op de trommel, klaar voor gebruik. Behalve het scheepswrak ligt hier ook een vijftal stapels stenen binnen een straal van 20 meter van het wrak. Deze stenen zijn hier in september 2021 neergelegd voor biologisch onderzoek. Het doel van deze stenen is het monitoren hoe snel begroeiing ontstaat op een hard substraat, zoals een wrak en rotsen. Bij de monitoring van de stenen in september 2022 is er zelfs een kleine achtarm (soort van mini octopus) waargenomen! Uniek voor Nederland.
Afgezien van het weghalen van oude vissersnetten en mogelijk sportvislood staan er nog meerdere activiteiten voor deze duiken gepland. Om de stenen op hun plek te krijgen is er gebruik gemaakt van een zogeheten cargonet waarmee de stenen langzaam op de bodem zijn gelegd. Deze netten bevinden zich na twee jaar nog steeds op bodem. De biologen hebben aangegeven dat ze deze netten graag uit zee verwijderd willen hebben. Wij besluiten, nu we hier toch zijn, de biologen hiermee te helpen.
Na het ontbijt bespreken we de tactiek hoe we de netten het beste kunnen verwijderen zonder daarbij het onderzoek te verstoren of de stenen te verplaatsen. Al gauw komen er visuele hulpmiddelen tevoorschijn in de vorm van een servet en cherrytomaatjes, om het net en de stenen te representeren. De operatie gaat van start!
Rienk, Melchior en ik dalen als laatste buddyteam af in het helderblauwe water. Onderwater zien we hefballonnen gemonteerd die de netten omhoogtrekken om zo de stenen er als een chirurg tussenuit te snijden. Om sommige stapels stenen zien we al een kale cirkel waar het net heeft gezeten. De stenen zijn begroeid, maar helaas heeft het zand ook om zich heengeslagen en zijn niet alle stenen nog even goed te herkennen. Afgezien van begroeiing vinden we ook grote strengen pijlinktviseieren, die we met rust laten.
Het houten wrak gaat het gevecht met de zee verliezen. De grote trommels met visnetten staan nog overeind maar de structuur van het wrak vervalt steeds meer. Wij vinden nog een oud stuk vastgehaakt visnet op het wrak dat we op de ouderwetse, niet-medische, manier wegsnijden. Onze taak is volbracht en met de laatste paar minuten bodemtijd maken we een rondje op het wrak en ik merk hoe uniek de Doggersbank is. Afgezien van het helderblauwe water leven hier ook veel meer grote kabeljauwen en koolvissen, sommigen van bijna 1 meter, dan elders in de Noordzee. Ook vind je hier grote kolonies dodemansduim, Nederlands enige zachte koraalsoort.
Terug op de boot is de operatie zo goed als geslaagd. Drie cargonetten zijn al geborgen en ook is er bijna een big-bag vol oud visnet verwijderd van het wrak. Een goede score voor de eerste duik en met nog een duik op de planning gaan we deze operatie zeker tot een goed einde maken. Helaas hebben we het verhuisbericht van de unieke achtarmige bewoner gemist.
Arjan van Uem
