Blog van Valerie Fijen en Ben Stiefelhagen.
In de donkere januari nacht van 1895 werd het Duitse passagiersschip de Elbe midscheeps geramd door de Engels kolenboor de Crathie. Binnen een uur lag de Elbe op de bodem van de Noordzee. 347 Mensen kwamen in die ijzige winternacht om het leven.
Het duurde tot in de jaren 70 van de vorige eeuw voordat sportduikers het 130m lange wrak van de Elbe ontdekten. Sindsdien is de Elbe een absolute highlight van de Noordzee. Dit komt doordat het schip nog vrijwel volledig intact op de zeebodem lag en redelijk makkelijk begaanbaar is voor duikers, met een duikdiepte van 28- 40m. Het wrak is volledig begroeid met zachte koralen in alle mogelijke kleuren. Het is een waar natuurspektakel, met grote scholen vis in de gigantische scheepsruimten. Op het wrak werden ook vele kostbaarheden veiliggesteld, iedere duik werden er patrijspoorten, porselein en ladingsgoederen geborgen. Tot enkele jaren geleden had de Elbe de tand des tijds goed doorstaan. Hevige stormen, hoge golven en sterke stromingen rukten meer dan een eeuw aan de wanden van het wrak. Pas toen de bergers kwamen, is het wrak drastisch in zijn schoonheid aangetast. Met oude eurokotters, en grote poliepgrijpers waren ze in staat 12.000 kg wrakdelen per knijp naar boven te halen. Daarbij verkopen ze alle edelmetalen en gooien ijzer en staal achteloos terug in zee. Deze ijzer en staaldelen zijn scherp en verraderlijk, duikers kunnen zich eraan verwonden en ze zijn een grote ergernis voor vissers die al hun netten en lijnen hieraan kwijtraken. Waarom doen mensen dit? Een wrak dat decennia lang op de zeebodem ligt, en een thuishaven voor zoveel onderwaterleven is geworden in één klap voorgoed weggevaagd.
Denken wij mensen dan alleen maar aan onszelf en financieel gewin? Het erge is nog dat de opbrengst van al het koper en brons van dit geplunderde wrak nauwelijks voldoende oplevert om brandstofkosten, man- en materiaalkosten te dekken. Zonder dit desastreuze handelen hadden de Elbe, maar ook vele andere wrakken nog jarenlang op de zeebodem kunnen rusten. Ook de volgende generatie duikers had hier nog een onvergetelijke ervaring kunnen beleven. Wrakken op de Noordzee worden zeldzaam, de oude wrakken worden gesloopt en nieuwe schepen die zinken worden direct geborgen. Er valt nog veel te ontdekken en leren van oude wrakken. En de flora en fauna die zich heeft genesteld op deze wrakken is van onschatbare biologische waarde.
Zou het niet beter zijn als deze bergers zich bezighouden met het bergen van gevaarlijke ladingen uit vrachtschepen in diep water ver uit de kust? Door het gebrek aan zonlicht kan hier geen onderwaterleven nestelen en er komen geen sportduikers of vissers.
Laten we onze krachten bundelen en in de toekomst ons gezonde verstand gebruiken voor nog jarenlang plezier op onze mooie Noordzee!
